خێزان 

خێزان دونیایەک لە گەرم و گوڕی و خۆشەویستی، باوەشێکی فراوانی پڕ لە دەنگ، پێکەنین، زەردەخەنە، وشە، نهێنی و فرمێسک، خێزان بەنرخترین شتە مرۆڤ خاوەنیەتی، چونکە نیشتمانە بچوکەکەیەتی کە لە هەموو کاتێکدا پەنای بۆ دەبات، ئەویش ڕێگرەکە کە مرۆڤە ماندووەکان دەتوانن خەمەکانیان دەرببڕن هەرکاتێک ژیان لەبەری کردوون، خێزان گەورەترە لە وشەیەک و زیاتر لەوەی کە دەستەواژەی بچوک و وەسفی دەکەن، کە گەورەترە لە خەڵک کە خوێن و خزمایەتی یەکدەخەن، بەڵام خۆشەویستیەکە کە لە قوڵاییەکانەوە دێت کە مرۆڤ هەرگیز ناتوانێت ڕوونی بکاتەوە یان لێی ڕزگار بکات، چونکە مرۆڤ بە سروشتی خۆی بوونێکی کۆمەڵایەتییە و حەزدەکات لەناو بوونێکدا بژی کە ئەوی تێدایە، و ئەم بوونە خێزانە بە هەموو ڕەگ و ڕیشەوە. گەورەترین بەرپرسیاریەتی دروستکردنی خێزان لە ئەستۆی دایک و باوکە، کێ دەتوانێت بیکات بە نمونەیەکی باڵای خۆشەویستی و ئاڵوگۆڕ و پەیوەندیکردن، وە کێ دەتوانێت منداڵەکانی پەروەردە بکات بۆ خۆشەویستی و خێزان، دروستکردنی خێزانێکی نموونەیی تەندروست ot easy بەڵام تۆ پێویستت بە a باوکی هۆشیار، دایکێکی خەمخۆر، منداڵێکی گوێڕایەڵ، خێزان هەموو کۆمەڵگای چاک کردەوە؛ چونکە بریکی بنەڕەتی تێدایە، و بناغەی لەسەر داڕێژراوە، ئەگەر گەندەڵیش بێت کۆمەڵگە گەندەڵ دەبێت؛ چونکە خێزان ڕێیە سپۆنسەری ئەخلاق و پەروەردە منداڵەکانی کۆمەڵگە، و بەرپرسە لە بیرۆکەکانی کە بەدەستی دەهێنن، جا خراپ بن یان خراپ توندڕەو، بۆیە پێویستە بناغەی دین و ڕەوشتی جوانتان هەبێت. خێزان مافی زۆری هەیە کە پەیوەندی خوێنیان هەیە، لەلایەن دینەوە سەپێندراوە و بە سۆزەوە سەپێندراوە، ئاین وای لە خێزان کردووە کە دەبێت تاک جێبەجێیان بکات، لە مافی دایک و باوکەوە دەست پێ دەکات تا مافی برا و سی ستێرەکان، و کۆتایی هێنان بە مافی خێزانێکی درێژکراو، لەو شوێنەی کە اللە (سوت.و.و.و.و.و.و.و.و.و.و.و.و.و.و.و.و.و.و.و.و.و.و.و.و.و.و.و.و.و.و.و.و.و.و. ڤێر باشی بۆ خێزانەکەی نییە و خێزان هەرگیز خێری بۆ ئەوانی تر نابێت، و تەنها ئەو کەسەی کە لێی ژیاوە هەست بە گرنگی خێزان دەکات. خێزان ئەو درەختە مەزنەیە کە سێبەری خۆی لەسەر منداڵەکانی دەکات و ڕێگریان دەکات لە گڕی ڕۆژگار و گەرمی جێگرەوە، هەر ئەو درەختەیە کە میوەکانی لەسەر ئەندامەکانی دەدات و لەسەر یەک دڵ و یەک مێز کۆیان دەکاتەوە، ئەویش مانا بە زۆر شت دەدات، جەژن بەبێ خێزان بە ناتەواوی دەمێنێتەوە، خۆشی بەبێ خێزان خۆشی نییە، ناخۆشی بەبێ خێزان. بە ئازارتر و بە ئازارترە، ئەوە خێزانن کە ناڕەحەتییەکان نەرم دەکەن و ژیان جوانتر دەکەن